{"id":2576,"date":"2023-02-17T17:17:52","date_gmt":"2023-02-17T10:17:52","guid":{"rendered":"https:\/\/tuongphat3d.net\/tuong-phat-4-mat\/"},"modified":"2023-02-17T17:17:52","modified_gmt":"2023-02-17T10:17:52","slug":"tuong-phat-4-mat","status":"publish","type":"post","link":"https:\/\/tuongphat3d.net\/tuong-phat-4-mat\/","title":{"rendered":"Ph\u1eadt B\u1ed1n M\u1eb7t Th\u00e1i Lan: C\u00f3 th\u1eadt c\u1ea7u \u0111\u01b0\u1ee3c \u01b0\u1edbc th\u1ea5y? – Bazan Travel"},"content":{"rendered":"\n\n
\n \n
\n \n
\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n <\/div>\n \n
\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n
\n \n\n
<\/div>\n <\/div>\n <\/div>\n<\/div>\n \n\n
\n 4\/5 - (6 b\u00ecnh ch\u1ecdn) <\/div>\n <\/div>\n

T\u01b0\u1ee3ng Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t Th\u00e1i Lan l\u00e0 m\u1ed9t trong nh\u1eefng t\u01b0\u1ee3ng th\u1ea7n linh thi\u00eang nh\u1ea5t \u1edf x\u1ee9 s\u1edf ch\u00f9a V\u00e0ng. C\u00e1c du kh\u00e1ch \u0111i tour Th\u00e1i Lan th\u01b0\u1eddng \u0111\u1ebfn \u0111\u1ec1n Erawan vi\u1ebfng Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t v\u00e0 c\u1ea7u b\u00ecnh an, may m\u1eafn cho m\u00ecnh v\u00e0 gia \u0111\u00ecnh. \u0110\u1eb7c bi\u1ec7t nh\u1eefng s\u1ef1 t\u00edch c\u1ea7u \u0111\u01b0\u1ee3c \u01b0\u1edbc th\u1ea5y c\u00f9ng nh\u1eefng c\u00e2u chuy\u1ec7n t\u00e2m linh xung quanh Th\u1ea7n T\u1ee9 Di\u1ec7n b\u00ed \u1ea9n v\u00e0 k\u00fd b\u00ed. B\u00e0i vi\u1ebft d\u01b0\u1edbi \u0111\u00e2y l\u00e0 nh\u1eefng th\u00f4ng tin \u0111\u01b0\u1ee3c t\u00e1c gi\u1ea3 t\u1ed5ng h\u1ee3p t\u1eeb nhi\u1ec1u ngu\u1ed3n kh\u00e1c nhau. B\u1ea1n c\u00f3 th\u1ec3 tham kh\u1ea3o \u0111\u1ec3 c\u00f3 nh\u1eefng ki\u1ebfn th\u1ee9c s\u00e2u h\u01a1n v\u1ec1 t\u01b0\u1ee3ng Ph\u1eadt linh thi\u00eang \u1edf Th\u00e1i Lan.<\/b><\/p>\n

1. T\u00ean g\u1ecdi Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t Th\u00e1i Lan<\/h2>\n

T\u01b0\u1ee3ng Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t Th\u00e1i Lan c\u00f3 t\u00ean g\u1ecdi ti\u1ebfng Anh l\u00e0 San Phra Phrom, ti\u1ebfng Th\u00e1i l\u00e0 \u0e28\u0e32\u0e25 \u0e1e\u0e23\u0e30 \u0e1e\u0e23\u0e2b\u0e21 v\u00e0 ti\u1ebfng Vi\u1ec7t phi\u00ean \u00e2m l\u00e0 S\u1ea3n – Pr\u1ea1c- Prom. \u0110\u00e2y l\u00e0 nh\u1eefng t\u00ean g\u1ecdi ch\u1ec9 Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t m\u00e0 khi nh\u1eafc \u0111\u1ebfn th\u00f4i ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n Th\u00e1i Lan hay c\u1ea3 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi \u0111\u00e3 t\u1eebng \u0111\u1ebfn Th\u00e1i Lan ai ai c\u0169ng \u0111\u1ec1u bi\u1ebft \u0111\u1ebfn. G\u1ecdi l\u00e0 Ph\u1eadt t\u1ee9 di\u1ec7n nh\u01b0ng t\u01b0\u1ee3ng kh\u00f4ng thu\u1ed9c v\u1ec1 nh\u00e0 Ph\u1eadt m\u00e0 l\u00e0 Th\u1ea7n c\u00f3 4 m\u1eb7t t\u00ednh theo chi\u1ec1u kim \u0111\u1ed3ng h\u1ed3 t\u1eeb ch\u00ednh di\u1ec7n t\u01b0\u01a1ng \u1ee9ng v\u1edbi T\u1eeb (c\u1ea7u s\u1ef1 nghi\u1ec7p \u0111\u1ecba v\u1ecb), Bi (c\u1ea7u h\u00f4n nh\u00e2n t\u00ecnh c\u1ea3m), H\u1ef7 (c\u1ea7u ti\u1ec1n t\u00e0i ph\u00fa qu\u00fd) v\u00e0 X\u1ea3 (c\u1ea7u s\u1ee9c kh\u1ecfe b\u00ecnh an). Erawan l\u00e0 \u0111\u1ec1n th\u1edd c\u1ee7a \u0111\u1ea1o Hindu nh\u01b0ng l\u1ea1i thu h\u00fat r\u1ea5t nhi\u1ec1u du kh\u00e1ch \u0111i tour Th\u00e1i Lan T\u1ebft Nguy\u00ean \u0110\u00e1n 4N3\u0110<\/b> h\u01a1n nhi\u1ec1u \u0111\u1ec1n th\u1edd Ph\u1eadt gi\u00e1o \u1edf Bangkok, Th\u00e1i Lan.<\/p>\n

2. Ch\u00f9a Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t Th\u00e1i Lan \u1edf \u0111\u00e2u?<\/h2>\n
    \n
  • Erawan Shrine<\/li>\n
  • \u0110\u1ecba ch\u1ec9: Tr\u01b0\u1edbc kh\u00e1ch s\u1ea1n Grand Hyatt Erawan, ngay g\u00f3c \u0111\u01b0\u1eddng Ploenchit v\u00e0 Ratchadamri.<\/li>\n
  • Gi\u1edd m\u1edf c\u1eeda: 06h00 – 24h00<\/li>\n<\/ul>\n

    \u0110\u1ec1n th\u1edd t\u01b0\u1ee3ng Ph\u1eadt B\u1ed1n M\u1eb7t Th\u00e1i Lan ng\u00e0y nay n\u1eb1m tr\u01b0\u1edbc kh\u00e1ch s\u1ea1n 5 sao Grand Hyatt Erawan. Kh\u00e1ch s\u1ea1n t\u1ecda l\u1ea1c t\u1ea1i Ratchaprasong giao \u0111i\u1ec3m c\u1ee7a \u0111\u01b0\u1eddng Ratchadamri, qu\u1eadn Pathum Wan, Bangkok, Th\u00e1i Lan. \u0110\u00e2y \u0111\u01b0\u1ee3c xem l\u00e0 trung t\u00e2m Bangkok v\u00ec \u0111\u01b0\u1ee3c bao b\u1ecdc b\u1edfi c\u00e1c trung t\u00e2m th\u01b0\u01a1ng m\u1ea1i n\u1ed5i ti\u1ebfng nh\u01b0 Central World Bangkok<\/b>, Amarin Plaza hay Gaysorn Village. <\/p>\n

    Nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n sinh s\u1ed1ng t\u1ea1i \u0111\u00e2y bao g\u1ed3m ng\u01b0\u1eddi b\u1ea3n \u0111\u1ecba hay k\u1ec3 c\u1ea3 nh\u1eefng ng\u01b0\u1eddi di d\u00e2n sang \u0111\u00e2y \u0111\u1ec1u s\u1ebd d\u00e0nh th\u1eddi gian \u0111\u1ec3 \u0111\u1ebfn vi\u1ebfng Th\u1ea7n T\u1ee9 Di\u1ec7n v\u00e0 h\u1ea1nh ph\u00fac, nh\u1eefng \u0111i\u1ec1u may m\u1eafn trong th\u1eddi gian s\u1eafp t\u1edbi. T\u00f9y v\u00e0o l\u00f2ng tin c\u1ee7a m\u1ed7i ng\u01b0\u1eddi m\u00e0 h\u1ecd s\u1ebd th\u00e0nh t\u00e2m c\u00fang vi\u1ebfng Th\u1ea7n T\u1ee9 Di\u1ec7n. N\u1ebfu c\u00f3 d\u1ecbp \u0111\u1ebfn Th\u00e1i Lan b\u1ea1n s\u1ebd c\u00f3 c\u01a1 h\u1ed9i t\u1eadn m\u1eaft ch\u1ee9ng ki\u1ebfn r\u1ea5t \u0111\u00f4ng du kh\u00e1ch c\u00f3 m\u1eb7t t\u1ea1i \u0111\u1ec1n Erawan \u0111\u1ec3 c\u00fang, vi\u1ebfng, tr\u1ea3 l\u1ec5 t\u1ea1i t\u01b0\u1ee3ng Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t.<\/p>\n

    3. S\u1ef1 t\u00edch Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t Th\u00e1i Lan<\/h2>\n

    3.1 B\u1ee9c t\u01b0\u1ee3ng g\u1ed1c Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t <\/h3>\n

    Theo l\u1ecbch s\u1eed ghi nh\u1eadn T\u01b0\u1ee3ng Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t Th\u00e1i Lan \u0111\u01b0\u1ee3c x\u00e2y d\u1ef1ng b\u1edfi H\u1ed9i M\u1ef9 thu\u1eadt Th\u00e1i v\u00e0o ng\u00e0y 9 th\u00e1ng 11 n\u0103m 1956. B\u1ee9c t\u01b0\u1ee3ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00fac khu\u00f4n v\u00e0 ho\u00e0n to\u00e0n b\u1eb1ng kim lo\u1ea1i, hi\u1ec7n \u0111ang l\u01b0u gi\u1eef t\u1ea1i B\u1ea3o t\u00e0ng Qu\u1ed1c gia Th\u00e1i Lan. Theo l\u1ecbch s\u1eed th\u00ec \u0111\u00e2y l\u00e0 b\u1ee9c t\u01b0\u1ee3ng g\u1ed1c, c\u00f2n b\u1ee9c t\u01b0\u1ee3ng Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t hi\u1ec7n nay \u0111\u1eb7t \u1edf \u0111\u1ec1n Erawan th\u00ec \u0111\u01b0\u1ee3c l\u00e0m b\u1eb1ng Plaster, tr\u1ed9n v\u1edbi h\u1ed7n h\u1ee3p v\u00e0ng, \u0111\u1ed3ng v\u00e0 c\u00e1c kim lo\u1ea1i kh\u00e1c. B\u1ee9c t\u01b0\u1ee3ng c\u00f3 4 m\u1eb7t, m\u1ed7i m\u1eb7t c\u00f3 \u0111\u1ea7y \u0111\u1ee7 tai, m\u1eaft, m\u0169i, mi\u1ec7ng v\u00e0 c\u00f3 t\u1ea5t c\u1ea3 8 c\u00e1nh tay, b\u00e0n tay. M\u1ed7i c\u00e1nh tay c\u1ee7a Th\u1ea7n T\u1ee9 Di\u1ec7n c\u1ea7m m\u1ed9t binh kh\u00ed kh\u00e1c nhau t\u01b0\u1ee3ng trung cho m\u1ed9t \u00fd ngh\u0129a kh\u00e1c nhau.<\/p>\n

    3.2 C\u00e2u chuy\u1ec7n thi c\u00f4ng kh\u00e1ch s\u1ea1n Erawan<\/h3>\n

    V\u00e0o gi\u1eefa nh\u1eefng n\u0103m 1950 khi ch\u00ednh ph\u1ee7 cho thi c\u00f4ng d\u1ef1 \u00e1n kh\u00e1ch s\u1ea1n Erawan \u0111\u01b0\u1ee3c cho l\u00e0 ho\u00e0nh tr\u00e1ng l\u00fac b\u1ea5y gi\u1edd. Nh\u01b0ng vi\u1ec7c thi c\u00f4ng l\u1ea1i g\u1eb7p mu\u00f4n v\u00e0n kh\u00f3 kh\u0103n v\u1edbi nh\u1eefng chuy\u1ec7n t\u00e2m linh kh\u00f3 l\u00fd gi\u1ea3i \u0111\u01b0\u1ee3c. Nhi\u1ec1u chuy\u1ec7n b\u00ed \u1ea9n x\u1ea3y ra \u0111\u00e3 l\u00e0m d\u1ef1 \u00e1n t\u01b0\u1edfng ch\u1eebng nh\u01b0 s\u1ebd kh\u00e9p l\u1ea1i. Th\u00ec trong m\u1ed9t \u0111\u00eam, ch\u1ee7 \u0111\u1ea7u t\u01b0 c\u1ee7a kh\u00e1ch s\u1ea1n \u0111\u00e3 n\u1eb1m m\u01a1 th\u1ea5y 1 v\u1ecb Th\u1ea7n t\u1ecfa h\u00e0o quang xung quanh, \u0111\u1ee9ng ngay g\u00f3c \u0111\u01b0\u1eddng c\u1ea1nh v\u1ecb tr\u00ed c\u1ee7a kh\u00e1ch s\u1ea1n Erawan. V\u00ec th\u1ebf sau khi t\u1ec9nh d\u1eady \u00f4ng \u0111\u00e3 cho ng\u01b0\u1eddi l\u1eadp \u0111\u1ec1n th\u1edd Th\u1ea7n T\u1ee9 Di\u1ec7n ngay v\u1ecb tr\u00ed \u00f4ng Th\u1ea7n \u0111\u1ee9ng. K\u1ec3 t\u1eeb khi \u0111\u1ec1n th\u1edd Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t \u0111\u01b0\u1ee3c l\u1eadp v\u00e0 c\u00fang vi\u1ebfng th\u00e0nh t\u00e2m th\u00ec vi\u1ec7c thi c\u00f4ng l\u1ea1i ti\u1ebfn h\u00e0nh thu\u1eadn l\u1ee3i. T\u1eeb \u0111\u00f3 h\u00ecnh th\u00e0nh kh\u00e1ch s\u1ea1n Erawan n\u1ed5i ti\u1ebfng \u1edf Th\u00e1i Lan qua 3 th\u1eadp k\u1ef7. V\u1ec1 sau do c\u1ea1nh tranh v\u1ec1 c\u01a1 s\u1edf v\u1eadt ch\u1ea5t k\u1ef9 thu\u1eadt hi\u1ec7n \u0111\u1ea1i m\u00e0 kh\u00e1ch s\u1ea1n \u0111\u00e3 b\u1ecb thay th\u1ebf b\u1edfi kh\u00e1ch s\u1ea1n Grand Hyatt Erawan Bangkok v\u00e0o n\u0103m 1991.<\/p>\n

    4. \u00dd ngh\u0129a Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t<\/h2>\n

    Nhi\u1ec1u du kh\u00e1ch ng\u00e0y nay \u0111\u1ebfn \u0111\u1ecba \u0111i\u1ec3m du l\u1ecbch Th\u00e1i Lan<\/b> n\u00e0y \u0111\u1ec3 di\u1ec7n ki\u1ebfn v\u00e0 c\u00fang vi\u1ebfng Th\u1ea7n T\u1ee9 Di\u1ec7n. H\u1ecd mang theo tr\u00e1i c\u00e2y, v\u00f2ng hoa, t\u01b0\u1ee3ng voi b\u1eb1ng g\u1ed7 \u0111\u1ec3 d\u00e2ng l\u00ean cho Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t v\u1edbi mong mu\u1ed1n \u0111\u01b0\u1ee3c ph\u00f9 h\u1ed9, c\u1ea7u t\u00e0i hay may m\u1eafn cho m\u00ecnh. <\/p>\n

    4.1 \u00dd ngh\u0129a b\u1ed1n m\u1eb7t c\u1ee7a b\u1ee9c t\u01b0\u1ee3ng<\/h3>\n

    B\u1ed1n m\u1eb7t v\u00e0 nh\u1eefng tay c\u1ea7m binh kh\u00ed c\u1ee7a Th\u1ea7n T\u1ee9 Di\u1ec7n \u0111\u1ec1u mang m\u1ed9t \u00fd ngh\u0129a kh\u00e1c nhau. V\u1ec1 \u00fd ngh\u0129a b\u1ed1n m\u1eb7t c\u1ee7a Th\u1ea7n th\u00ec t\u01b0\u01a1ng \u1ee9ng v\u1edbi L\u00f2ng t\u1ed1t, nh\u00e2n t\u1eeb, c\u1ea3m th\u00f4ng v\u00e0 c\u00f4ng b\u1eb1ng t\u1ee9c T\u1eeb, Bi, H\u1ef7, X\u1ea3 theo \u0111\u1ea1o Ph\u1eadt nh\u01b0 m\u00ecnh \u0111\u00e3 \u0111\u1ec1 c\u1eadp \u1edf tr\u00ean. Khi b\u1ea1n \u0111\u00e3 x\u00e1c \u0111\u1ecbnh \u0111\u01b0\u1ee3c nhu c\u1ea7u c\u1ee7a m\u00ecnh th\u00ec khi \u0111\u1ebfn \u0111\u1ec1n Erawan s\u1ebd c\u00fang vi\u1ebfng, c\u1ea7u nguy\u1ec7n \u1edf m\u1eb7t \u0111\u00f3 c\u1ee7a Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t Th\u00e1i Lan. Tuy nhi\u00ean quan tr\u1ecdng v\u1eabn l\u00e0 \u1edf t\u1ea5m l\u00f2ng, b\u1ea1n ph\u1ea3i th\u1eadt s\u1ef1 c\u00f3 l\u00f2ng tin v\u00e0 th\u00e0nh t\u00e2m c\u00fang vi\u1ebfng th\u00ec \u0111i\u1ec1u mong mu\u1ed1n c\u1ee7a b\u1ea1n c\u00f3 th\u1ec3 s\u1ebd th\u00e0nh hi\u1ec7n th\u1ef1c trong th\u1eddi gian n\u00e0o \u0111\u00f3.<\/p>\n

    Nhi\u1ec1u du kh\u00e1ch \u0111i tour du l\u1ecbch Th\u00e1i Lan 4N3\u0110<\/b> c\u0169ng di\u1ec7n ki\u1ebfn h\u1ebft c\u1ea3 4 m\u1eb7t c\u1ee7a Ph\u1eadt. H\u1ecd cho r\u1eb1ng \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn \u0111\u00e2y th\u00ec n\u00ean th\u00e0nh t\u00e2m c\u00fang vi\u1ebfng h\u1ebft nh\u1eefng m\u1eb7t c\u00f2n l\u1ea1i, b\u1edfi m\u1eb7t n\u00e0o c\u1ee7a Ph\u1eadt c\u0169ng \u0111\u1ec1u linh thi\u00eang nh\u01b0 nhau c\u1ea3. S\u1ef1 giao thoa \u1edf nh\u1eefng g\u00f3c c\u1ee7a Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t s\u1ebd gi\u00fap h\u1ecd g\u1eb7p nh\u1eefng may m\u1eafn, v\u01b0\u1ee3t qua nh\u1eefng kh\u00f3 kh\u0103n \u0111ang g\u1eb7p ph\u1ea3i. N\u1ebfu b\u1ea1n mu\u1ed1n c\u00fang h\u1ebft c\u1ea3 4 m\u1eb7t c\u1ee7a Ph\u1eadt th\u00ec n\u00ean \u0111i theo chi\u1ec1u kim \u0111\u1ed3ng h\u1ed3 t\u1eeb m\u1eb7t ch\u00ednh di\u1ec7n. \u0110\u1ebfn m\u1ed7i m\u1eb7t b\u1ea1n c\u00f3 th\u1ec3 d\u1eebng l\u1ea1i \u0111\u1ec3 th\u1eafp nhan, c\u00fang v\u00e1i nh\u1eefng g\u00ec b\u1ea1n mong mu\u1ed1n. <\/p>\n

    4.2 \u00dd ngh\u0129a 8 c\u00e1nh tay c\u1ee7a Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t<\/h3>\n

    \u0110\u00f3 l\u00e0 \u00fd ngh\u0129a 4 m\u1eb7t c\u1ee7a Th\u1ea7n T\u1ee9 Di\u1ec7n \u1edf \u0111i\u1ec7n Erawan. C\u00f2n \u00fd ngh\u0129a c\u1ee7a 8 c\u00e1nh tay Ph\u1eadt c\u1ea7m nh\u1eefng binh kh\u00ed th\u00ec b\u1ea1n c\u00f3 th\u1ec3 xem nh\u1eefng th\u00f4ng tin d\u01b0\u1edbi \u0111\u00e2y.<\/p>\n

      \n
    • Tay Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t c\u1ea7m L\u1ec7nh K\u1ef3: t\u01b0\u1ee3ng tr\u01b0ng cho s\u1ef1 V\u1ea1n N\u0103ng Ph\u00e1p L\u1ef1c<\/li>\n
    • Tay n\u00e0o c\u1ee7a Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t c\u1ea7m Ph\u1eadt kinh: t\u01b0\u1ee3ng tr\u01b0ng cho Tr\u00ed tu\u1ec7<\/li>\n
    • Tay c\u1ea7m \u1ed0c Loa (\u1ed0c B\u00e1u): t\u01b0\u1ee3ng tr\u01b0ng cho Ban ph\u00fac<\/li>\n
    • Tay Ph\u1eadt c\u1ea7m Minh Lu\u00e2n (B\u00e1nh xe \u00e1nh s\u00e1ng): t\u01b0\u1ee3ng tr\u01b0ng cho ni\u1ec1m vui, xua tan phi\u1ec1n mu\u1ed9n<\/li>\n
    • Tay c\u1ea7m Quy\u1ec1n tr\u01b0\u1ee3ng: t\u01b0\u1ee3ng tr\u01b0ng cho C\u00f4ng th\u00e0nh Danh \u0111\u1ea1t<\/li>\n
    • Tay Ph\u1eadt T\u1ee9 Di\u1ec7n c\u1ea7m B\u00ecnh n\u01b0\u1edbc: t\u01b0\u1ee3ng trung cho s\u1ef1 \u1ea5m no, \u0111\u1ee7 \u0111\u1ea7y<\/li>\n
    • Tay Ph\u1eadt T\u1ee9 Di\u1ec7n c\u1ea7m Ni\u1ec7m Ch\u00e2u: t\u01b0\u1ee3ng tr\u01b0ng cho l\u00e0m ch\u1ee7 Lu\u00e2n H\u1ed3i<\/li>\n
    • Tay B\u1eaft \u1ea5n \u0111\u1ec3 tr\u01b0\u1edbc ng\u1ef1c: t\u01b0\u1ee3ng tr\u01b0ng cho s\u1ef1 che ch\u1edf, b\u1ea3o v\u1ec7 c\u1ee7a Ph\u1eadt v\u1edbi m\u1ecdi ng\u01b0\u1eddi<\/li>\n<\/ul>\n

      \u0110\u00f3 l\u00e0 t\u1ea5t c\u1ea3 nh\u1eefng s\u1ef1 t\u01b0\u1ee3ng tr\u01b0ng c\u1ee7a 8 c\u00e1nh tay c\u1ea7m binh kh\u00ed c\u1ee7a Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t. Khi \u0111\u00e3 hi\u1ec3u r\u00f5 r\u00e0ng nh\u1eefng \u00fd ngh\u0129a tr\u00ean b\u1ea1n s\u1ebd ph\u1ea7n n\u00e0o c\u1ee7ng c\u1ed1 l\u00f2ng tin c\u0169ng nh\u01b0 c\u00f3 nh\u1eefng ki\u1ebfn th\u1ee9c s\u00e2u h\u01a1n v\u1ec1 Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t \u1edf Th\u00e1i Lan. <\/p>\n

      B\u1ea1n c\u0169ng c\u00f3 th\u1ec3 b\u1eaft g\u1eb7p nh\u1eefng c\u00f4 g\u00e1i m\u00faa \u1edf \u0111i\u1ec7n Erawan v\u1edbi s\u1ed1 l\u01b0\u1ee3ng th\u01b0\u1eddng t\u1eeb 6,8 hay 12. V\u00e0 \u0111\u00f3 l\u00e0 nh\u1eefng c\u00f4 g\u00e1i \u0111\u01b0\u1ee3c ng\u01b0\u1eddi tr\u1ea3 l\u1ec5 thu\u00ea m\u00faa t\u1ea1i \u0111\u00e2y. Ng\u01b0\u1eddi tr\u1ea3 \u01a1n s\u1ebd ng\u1ed3i \u1edf gi\u1eefa ph\u00eda tr\u00ean c\u00e1c c\u00f4 g\u00e1i, sau \u0111\u00f3 ch\u1eafp tay kh\u1ea5n v\u00e1i \u0111\u1ec3 tr\u1ea3 l\u1ec5. <\/p>\n

      5. Nh\u1eefng c\u00e2u chuy\u1ec7n t\u00e2m linh n\u1ed5i ti\u1ebfng<\/h2>\n

      C\u00f3 r\u1ea5t nhi\u1ec1u c\u00e2u chuy\u1ec7n linh thi\u00eang v\u1ec1 t\u00e2m linh li\u00ean quan \u0111\u1ebfn Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t Th\u00e1i Lan n\u1ed5i ti\u1ebfng. K\u1ec3 c\u1ea3 nh\u1eefng chuy\u1ec7n \u0111\u1eddi th\u01b0\u1eddng c\u1ee7a ng\u01b0\u1eddi d\u00e2n \u0111\u00e3 \u0111\u1ebfn c\u00fang ki\u1ebfng hay nh\u1eefng c\u00e2u chuy\u1ec7n x\u1ea3y ra trong thi\u00ean tai kh\u00f3 l\u00fd gi\u1ea3i. T\u00f9y v\u00e0o l\u00f2ng tin c\u1ee7a m\u1ed7i ng\u01b0\u1eddi m\u00e0 h\u1ecd cho r\u1eb1ng nh\u1eefng c\u00e2u chuy\u1ec7n \u0111\u00f3 l\u00e0 s\u1ef1 th\u1eadt hay ch\u1ec9 l\u00e0 th\u00eau d\u1ec7t. D\u00f9 b\u1ea1n c\u00f3 tin hay kh\u00f4ng th\u00ec d\u01b0\u1edbi \u0111\u00e2y l\u00e0 nh\u1eefng c\u00e2u chuy\u1ec7n r\u1ea5t n\u1ed5i ti\u1ebfng \u0111\u01b0\u1ee3c ch\u00fang t\u00f4i t\u1ed5ng h\u1ee3p l\u1ea1i. <\/p>\n

      5.1 Chuy\u1ebfn bay \u0111\u1ecbnh m\u1ec7nh n\u0103m 1997<\/h3>\n

      Ng\u00e0y 3\/9\/1997, chuy\u1ebfn bay s\u1ed1 hi\u1ec7u 815 c\u1ee7a Vietnam Airlines c\u00f3 l\u1ecbch tr\u00ecnh bay t\u1eeb Th\u00e0nh ph\u1ed1 H\u1ed3 Ch\u00ed Minh \u0111\u1ebfn s\u00e2n bay qu\u1ed1c t\u1ebf Phn\u00f4m P\u00eanh c\u1ee7a Campuchia \u0111\u00e3 b\u1ecb r\u01a1i trong l\u00fac \u0111ang h\u1ea1 c\u00e1nh. T\u1ed5ng s\u1ed1 64\/66 ng\u01b0\u1eddi (k\u1ec3 c\u1ea3 phi h\u00e0nh \u0111o\u00e0n v\u00e0 h\u00e0nh kh\u00e1ch) \u0111\u1ec1u thi\u1ec7t m\u1ea1ng, duy ch\u1ec9 c\u00f3 2 tr\u1ebb em l\u00e0 c\u00f2n s\u1ed1ng. Theo S\u00e0i G\u00f2n Doanh Nghi\u1ec7p th\u00ec do th\u1eddi ti\u1ebft qu\u00e1 x\u1ea5u tr\u00ean \u0111\u1ea5t Campuchia do m\u01b0a b\u00e3o, v\u00ec th\u1ebf m\u00e0 chi\u1ebfc TU 134 kh\u00f4ng gh\u00ecm \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u01b0\u1edbc tr\u1eadn cu\u1ed3ng phong (m\u1eb7c d\u00f9 c\u01a1 tr\u01b0\u1edfng l\u00e0 tay l\u00e1i c\u00f3 nhi\u1ec1u kinh nghi\u1ec7m trong ngh\u1ec1 v\u00e0 l\u00e0 tr\u01b0\u1edfng ban an to\u00e0n bay c\u1ee7a VNA). Ch\u1ec9 c\u00f3 \u0111u\u00f4i m\u00e1y bay l\u00e0 c\u00f2n nguy\u00ean v\u1eb9n v\u00e0 \u0111i\u1ec1u \u0111\u00f3 \u0111\u00e3 c\u1ee9u s\u1ed1ng 1 em b\u00e9. C\u00f3 ngu\u1ed3n tin ch\u1ec9 c\u00f3 1 em b\u00e9 c\u00f2n s\u1ed1ng, nh\u01b0ng c\u0169ng c\u00f3 nhi\u1ec1u th\u00f4ng tin l\u00e0 2 ng\u01b0\u1eddi c\u00f2n s\u1ed1ng. V\u00e0 \u0111i\u1ec1u \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t l\u00e0 ng\u01b0\u1eddi ta nh\u00ecn th\u1ea5y tr\u00ean c\u1ed5 em b\u00e9 c\u00f2n s\u1ed1ng s\u00f3t k\u1ef3 di\u1ec7u kia l\u00e0 s\u1ee3i d\u00e2y chuy\u1ec1n c\u00f3 t\u01b0\u1ee3ng Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t. M\u1eb7t d\u00e2y chuy\u1ec1n c\u1ee7a em \u0111\u01b0\u1ee3c b\u1ed1 m\u1eb9 xin cho trong m\u1ed9t l\u1ea7n c\u00f9ng gia \u0111\u00ecnh \u0111\u1ebfn Th\u00e1i Lan. <\/p>\n

      5.2 V\u1ee5 kh\u1ee7ng b\u1ed1 \u0111\u00e1nh bom 17\/8\/2015<\/h3>\n

      M\u1ed9t c\u00e2u chuy\u1ec7n k\u1ef3 di\u1ec7u h\u01a1n g\u1ea7n \u0111\u00e2y nh\u1ea5t v\u1ec1 Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t \u0111\u00f3 l\u00e0 v\u00e0o t\u1ed1i th\u1ee9 2 ng\u00e0y 17 th\u00e1ng 8 n\u0103m 2015, m\u1ed9t v\u1ee5 kh\u1ee7ng b\u1ed1 \u0111\u00e3 x\u1ea3y ra t\u1ea1i trung t\u00e2m Bangkok. \u0110\u1ecba \u0111i\u1ec3m ch\u00ednh x\u1ea3y ra v\u1ee5 \u0111\u00e1nh bom l\u00e0 \u1edf \u0111\u1ec1n Erawan, l\u00e0m thi\u1ec7t m\u1ea1ng g\u1ea7n 20 ng\u01b0\u1eddi v\u00e0 125 ng\u01b0\u1eddi b\u1ecb th\u01b0\u01a1ng. C\u1ea3nh s\u00e1t Th\u00e1i Lan cho r\u1eb1ng v\u00ec \u0111\u1ec1n Erawan l\u00e0 n\u01a1i c\u00f3 h\u00e0ng ng\u00e0n l\u01b0\u1ee3t kh\u00e1ch \u0111\u1ed5 v\u1ec1, do \u0111\u00f3 t\u00ean kh\u1ee7ng b\u1ed1 \u0111\u00e3 nh\u1eafm \u0111\u1ebfn \u0111\u1ecba \u0111i\u1ec3m n\u00e0y \u0111\u1ec3 g\u00e2y ra t\u1ed5n h\u1ea1i nhi\u1ec1u nh\u1ea5t. M\u1ee5c ti\u00eau c\u1ee7a cu\u1ed9c t\u1ea5n c\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c cho l\u00e0 nh\u1eafm v\u00e0o ng\u00e0nh kinh t\u1ebf, du l\u1ecbch c\u1ee7a Th\u00e1i Lan l\u00fac b\u1ea5y gi\u1edd.<\/p>\n

      M\u1eb7c d\u00f9 v\u1ee5 \u0111\u00e1nh bom \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi mi\u00eau t\u1ea3 l\u00e0 l\u00e0m rung chuy\u1ec3n m\u1eb7t \u0111\u1ea5t, m\u1ecdi th\u1ee9 d\u01b0\u1eddng nh\u01b0 tan hoang, \u0111\u1ed5 n\u00e1t. Th\u1ebf nh\u01b0ng b\u1ee9c t\u01b0\u1ee3ng Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t v\u1eabn c\u00f2n nguy\u00ean v\u1eb9n m\u1eb7c d\u00f9 g\u1ea7n v\u1edbi qu\u1ea3 bom nh\u1ea5t. \u0110i\u1ec1u \u0111\u00f3 \u0111\u00e3 l\u00e0m gi\u1edbi truy\u1ec1n th\u00f4ng, b\u00e1o ch\u00ed trong v\u00e0 ngo\u00e0i n\u01b0\u1edbc l\u00fac b\u1ea5y gi\u1edd tin t\u01b0\u1edfng h\u01a1n v\u1ec1 s\u1ef1 linh thi\u00eang c\u1ee7a v\u1ecb Th\u1ea7n n\u00e0y.<\/p>\n

      5.3 S\u00f3ng th\u1ea7n \u1ea4n \u0110\u1ed9 D\u01b0\u01a1ng 2004<\/h3>\n

      Ng\u00e0y 26\/12 n\u0103m 2004 m\u1ed9t tr\u1eadn \u0111\u1ed9ng \u0111\u1ea5t m\u1ea1nh kho\u1ea3ng 9,15 \u0111\u1ed9 Richter \u0111\u00e3 t\u1ea1o ra tr\u1eadn s\u00f3ng th\u1ea7n d\u1ecdc theo \u1ea4n \u0110\u1ed9 D\u01b0\u01a1ng. Tr\u1eadn s\u00f3ng th\u1ea7n \u0111\u01b0\u1ee3c xem l\u00e0 m\u1ed9t trong nh\u1eefng tr\u1eadn th\u1ea3m h\u1ecda thi\u00ean nhi\u00ean th\u1ea3m kh\u1ed1c nh\u1ea5t trong l\u1ecbch s\u1eed. Th\u00e1i Lan l\u00e0 m\u1ed9t trong nh\u1eefng qu\u1ed1c gia ch\u1ecbu thi\u1ec7t h\u1ea1i n\u1eb7ng n\u1ec1 nh\u1ea5t kho\u1ea3ng 5.395 ng\u01b0\u1eddi thi\u1ec7t m\u1ea1ng, trong \u0111\u00f3 c\u00f3 2.000 ng\u01b0\u1eddi l\u00e0 kh\u00e1ch du l\u1ecbch. G\u1ea7n m\u1ed9t ng\u00e0n ng\u00f4i nh\u00e0 b\u1ecb cu\u1ed1n tr\u00f4i nh\u01b0ng c\u00f3 m\u1ed9t \u0111\u1ee9a b\u00e9 l\u00e0 con c\u1ee7a T\u00f2a \u0110\u1ea1i s\u1ee9 T\u00e2y Ban Nha tho\u00e1t ch\u1ebft th\u1ea7n k\u1ef3. Sau khi b\u1ecb qu\u0103ng l\u00ean ng\u1ecdn m\u1ed9t c\u00e2y d\u1eeba \u0111\u1ee9a b\u00e9 v\u1eabn s\u1ed1ng s\u00f3t, v\u00e0 tr\u00ean c\u1ed5 \u0111\u1ee9a b\u00e9 n\u00e0y c\u0169ng c\u00f3 \u0111eo d\u00e2y chuy\u1ec1n c\u00f3 t\u01b0\u1ee3ng Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t. V\u00e0 ng\u01b0\u1eddi ta cho r\u1eb1ng c\u00f3 l\u1ebd Th\u1ea7n T\u1ee9 Di\u1ec7n \u0111\u00e3 b\u1ea3o v\u1ec7, ph\u00f9 h\u1ed9 cho \u0111\u1ee9a tr\u1ebb may m\u1eafn tho\u00e1t kh\u1ecfi thi\u00ean tai.<\/p>\n

      5.4 C\u00f4 g\u00e1i qu\u00e9t r\u00e1c xung quanh Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t<\/h3>\n

      C\u00e2u chuy\u1ec7n n\u1ed5i ti\u1ebfng nh\u1ea5t v\u00e0 \u0111\u01b0\u1ee3c nhi\u1ec1u h\u01b0\u1edbng d\u1eabn vi\u00ean k\u1ec3 v\u1ec1 t\u01b0\u1ee3ng Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t Th\u00e1i Lan l\u00e0 chuy\u1ec7n li\u00ean quan \u0111\u1ebfn c\u00f4 g\u00e1i qu\u00e9t r\u00e1c xung quanh t\u01b0\u1ee3ng. Trong m\u1ed9t l\u1ea7n qu\u00e9t r\u00e1c sau bu\u1ed5i L\u1ec5 di\u1ec5n ra, v\u00ec qu\u00e1 m\u1ec7t m\u1ecfi c\u00f4 g\u00e1i \u0111\u00e3 ch\u1ec9 th\u1eb3ng v\u00e0o m\u1eb7t Ph\u1eadt v\u00e0 n\u00f3i r\u1eb1ng Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t \u0111\u00e3 \u0111\u00e1p \u1ee9ng bao nhi\u00eau \u01b0\u1edbc nguy\u1ec7n, mong mu\u1ed1n c\u1ee7a nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi. V\u1eady t\u1ea1i sao \u0111\u1ebfn ng\u01b0\u1eddi qu\u00e9t r\u00e1c h\u00e0ng ng\u00e0y cho Th\u1ea7n l\u1ea1i kh\u00f4ng \u0111\u01b0\u1ee3c \u0111\u00e1p tr\u1ea3, c\u00f4 g\u00e1i b\u1ea3o n\u1ebfu \u0111\u01b0\u1ee3c tr\u00fang v\u00e9 s\u1ed1 th\u00ec h\u1ee9a s\u1ebd m\u00faa kh\u1ecfa th\u00e2n tr\u01b0\u1edbc m\u1eb7t Ph\u1eadt T\u1ee9 Di\u1ec7n cho m\u00e0 xem. V\u00e0 sau \u0111\u00f3 c\u00f4 g\u00e1i tr\u00fang s\u1ed1 r\u1ea5t l\u1edbn nh\u01b0ng l\u1ea1i qu\u00ean \u0111i l\u1eddi h\u1ee9a. Sau m\u1ed9t th\u1eddi gian d\u00e0i c\u00f4 g\u00e1i b\u1ecb b\u1ec7nh n\u1eb7ng m\u1edbi ch\u1ee3t nh\u1edb \u0111\u1ebfn l\u1eddi h\u1ee9a ch\u01b0a th\u1ef1c hi\u1ec7n. V\u00e0 c\u00f4 g\u00e1i \u0111\u00e3 quy\u1ebft \u0111\u1ecbnh quay l\u1ea1i tr\u1ea3 l\u1ec5 cho Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t th\u00ec l\u1ea1i kh\u1ecfi b\u1ec7nh. Tuy nhi\u00ean c\u00e2u chuy\u1ec7n n\u00e0y tr\u00ean m\u1ea1ng th\u00f4ng tin r\u1ea5t \u00edt v\u00ec th\u1ebf m\u00e0 nhi\u1ec1u ng\u01b0\u1eddi ho\u00e0i nghi li\u1ec7u c\u00e2u chuy\u1ec7n c\u00f3 ph\u1ea3i l\u00e0 s\u1ef1 th\u1eadt hay kh\u00f4ng.<\/p>\n

      5.5 T\u1ef7 ph\u00fa Th\u00e1i Lan Nong Nooch Tansacha<\/h3>\n

      Nong Nooch Tansacha l\u00e0 m\u1ed9t n\u1eef t\u1ef7 ph\u00fa ng\u01b0\u1eddi Th\u00e1i Lan n\u1ed5i ti\u1ebfng. N\u1ebfu b\u1ea1n \u0111\u00e3 t\u1eebng \u0111\u1ebfn th\u0103m khu v\u01b0\u1eddn nhi\u1ec7t \u0111\u1edbi Nong Nooch \u1edf t\u1ec9nh Chonburi thu\u1ed9c mi\u1ec1n \u0110\u00f4ng Th\u00e1i Lan th\u00ec s\u1ebd bi\u1ebft \u0111\u1ebfn c\u00e1i t\u00ean n\u00e0y. Nh\u01b0ng \u00edt ai bi\u1ebft ch\u1ee7 nh\u00e2n c\u1ee7a khu v\u01b0\u1eddn n\u00e0y t\u1eebng l\u00e0 m\u1ed9t th\u00f4n n\u1eef ngh\u00e8o v\u00e0 c\u00e2u chuy\u1ec7n tho\u00e1t ngh\u00e8o ly k\u1ef3 c\u1ee7a b\u00e0 li\u00ean quan \u0111\u1ebfn t\u01b0\u1ee3ng Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t.<\/p>\n

      Xu\u1ea5t th\u00e2n trong m\u1ed9t gia \u0111\u00ecnh ngh\u00e8o, b\u00e0 ph\u1ea3i \u0111i l\u00e0m thu\u00ea trong m\u1ed9t x\u01b0\u1edfng s\u1ea3n xu\u1ea5t \u0111\u1ed3 g\u1ed1m \u1edf l\u00e0ng. V\u00e0o m\u1ed9t bu\u1ed5i tr\u01b0a trong l\u00fac c\u00e1c b\u1ea1n \u0111ang ngh\u1ec9 ng\u01a1i th\u00ec b\u00e0 l\u1ea1i \u0111i l\u1ea5y \u0111\u1ea5t s\u00e9t \u0111\u1ec3 n\u1eb7n t\u01b0\u1ee3ng. Ch\u1eb3ng bi\u1ebft c\u01a1 duy\u00ean th\u1ebf n\u00e0o m\u00e0 b\u00e0 Nong Nooch \u0111\u00e3 n\u1eb7n ra t\u01b0\u1ee3ng Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t Rama, m\u1ed9t trong ba v\u1ecb th\u1ea7n c\u00f3 quy\u1ec1n n\u0103ng t\u1ed1i cao c\u1ee7a \u0111\u1ea1o Hindu t\u1eeb \u1ea4n \u0110\u1ed9 du nh\u1eadp sang Th\u00e1i Lan v\u00e0o \u0111\u1ea7u th\u1ebf k\u1ef7 12. Trong khi t\u1eeb nh\u1ecf \u0111\u1ebfn l\u1edbn b\u00e0 ch\u01b0a m\u1ed9t l\u1ea7n nh\u00ecn th\u1ea5y t\u01b0\u1ee3ng v\u1ecb th\u1ea7n n\u00e0y, k\u1ec3 c\u1ea3 trong m\u01a1. <\/p>\n

      Khi b\u00e0 x\u1ebfp t\u01b0\u1ee3ng \u0111\u1ec3 chung v\u1edbi c\u00e1c s\u1ea3n ph\u1ea9m \u0111\u1ed3 g\u1ed1m kh\u00e1c \u0111\u1ec3 nung th\u00ec l\u00f2 g\u1ed1m n\u1ed5 tung, t\u01b0\u1ee3ng Th\u1ea7n Rama t\u1eeb d\u01b0\u1edbi \u0111\u00e1y l\u00f2 b\u1eadt l\u00ean v\u00e0 t\u1ecfa ra \u00e1nh h\u00e0o quang. Sau \u0111\u00f3 b\u00e0 xin mang t\u01b0\u1ee3ng v\u1ec1 \u0111\u1ec3 l\u1eadp \u0111\u1ec1n th\u1edd. Trong m\u1ed9t tr\u1eadn l\u0169 th\u00ec mi\u1ebfu th\u1edd b\u1ecb cu\u1ed1n tr\u00f4i, Nong Nooch t\u00ecm m\u00e3i kh\u00f4ng th\u1ea5y b\u1ee9c t\u01b0\u1ee3ng \u0111\u00e2u \u0111\u00e3 kh\u1ea5n v\u00e1i Ph\u1eadt cho t\u00ecm l\u1ea1i. B\u00e0 t\u00ecm th\u1ea5y t\u01b0\u1ee3ng Th\u1ea7n Rama d\u01b0\u1edbi \u0111\u00e1y m\u1ed9t ao l\u00e0ng, sau \u0111\u00f3 \u0111\u00e3 l\u1eadp \u0111\u1ec1n th\u1edd l\u1edbn h\u01a1n \u0111\u1ec3 th\u1edd c\u00fang v\u1ecb Th\u1ea7n n\u00e0y. V\u00e0 v\u1ec1 sau m\u00f4 h\u00ecnh n\u00e0y \u0111\u01b0\u1ee3c ng\u01b0\u1eddi Th\u00e1i v\u1eadn d\u1ee5ng \u0111\u1ec3 th\u1edd Th\u1ea7n Rama kh\u1eafp m\u1ecdi n\u01a1i. Sau c\u01a1 duy\u00ean \u0111\u00f3 th\u00ec r\u1ea5t nhi\u1ec1u \u0111i\u1ec1u may m\u1eafn \u0111\u00e3 x\u1ea3y ra v\u1edbi b\u00e0. B\u00e0 m\u1edf x\u01b0\u1edfng g\u1ed1m cho ri\u00eang m\u00ecnh, th\u00e0nh l\u1eadp n\u00ean v\u01b0\u1eddn hoa nhi\u1ec7t \u0111\u1edbi mang t\u00ean Nong Nooch v\u1edbi h\u01a1n 20.000 lo\u00e0i c\u00e2y nhi\u1ec7t \u0111\u1edbi \u0111\u01b0\u1ee3c chuy\u1ec3n t\u1eeb 50 qu\u1ed1c gia kh\u00e1c nhau. T\u1ea1i \u0111\u00e2y c\u00f2n tr\u01b0ng b\u00e0y c\u00e1c s\u1ea3n ph\u1ea9m \u0111\u1ed3 g\u1ed1m m\u1ef9 ngh\u1ec7 tinh x\u1ea3o g\u1eafn li\u1ec1n v\u1edbi ngh\u1ec1 nghi\u1ec7p c\u1ee7a b\u00e0.<\/p>\n

      6. C\u00e1ch th\u1edd c\u00fang Ph\u1eadt b\u1ed1n m\u1eb7t<\/h2>\n

      6.1 C\u00e1ch c\u00fang th\u1ea7n b\u1ed1n m\u1eb7t khi \u0111i du l\u1ecbch<\/h3>\n

      \u0110\u1ebfn vi\u1ebfng Ph\u1eadt 4 m\u1eb7t \u1edf \u0111\u1ec1n Erawan du kh\u00e1ch c\u1ea7n l\u01b0u \u00fd m\u1ed9t s\u1ed1 v\u1ea5n \u0111\u1ec1 quan tr\u1ecdng. <\/p>\n